Tussentijdse evaluatie

Na drie weken in Granada is het hoog tijd om even stil te staan bij het hoofddoel van mijn reis naar Nicaragua: het vrijwilligerswerk. Met alle foto's en verslagen van de weekenduitstappen lijkt het wel alsof ik alleen maar de toerist uithang, maar niets is minder waar.

Van maandag tot en met donderdag werk ik dagelijks vijf uur met de kinderen in de school 'José de la Cruz Mena', vernoemd naar 's lands beroemdste klassieke muzikant uit de 19de eeuw. De kinderen beginnen eraan om 07u00 's ochtends, wij assisteren vanaf 09u30 tot 12u00. In de namiddag komt er dan een andere groep kinderen die we helpen van 13u00 tot 15u30. De jongeren blijven echter tot 18u00 op school. Op vrijdag is er enkel les in de voormiddag, maar dat is meestal onder voorbehoud. Ook dagen voor en na een feestdag zijn nooit een sinecure. We hebben al twee keer voor een gesloten poort gestaan als we ’s morgens na een wandeling van 40 minuten natbezweet aankwamen, plezant is anders, but it’s all part of the experience’.

Momenteel help ik de leerkrachten als 'ayudante'. Ik volg de les een paar minuutjes en kies er dan een paar leerlingen uit die duidelijk moeite hebben om de leerstof te verwerken. Meestal werk ik individueel met één leerling, maar soms zijn er dat ook twee of drie. In de voormiddag zijn dat kindjes uit het eerste leerjaar, in de namiddag uit het tweede leerjaar.

Een eerste obstakel is dat de kinderen vaak niet op hun plaats zitten. Vorige week was mijn leerling uit het eerste leerjaar al veel verder in het leerproces dan die uit het tweede leerjaar. Letters herkennen vormde zelfs nog een probleem, terwijl ze die in het eerste jaar allemaal al geleerd hebben.

Daarnaast is het moeilijk om echt vooruitgang te boeken. Vorige week woensdag waren er bijvoorbeeld vijf kinderen in mijn klas, terwijl er normaal 22 zouden moeten zitten. Onderwijs is gratis in Nicaragua, maar helaas niet verplicht. Als de kinderen geen zin hebben, blijven ze gewoon thuis. Sommige ouders hebben zelfs liever dat ze niet naar school gaan, maar helpen in het huishouden of de straat op gaan om prullaria te verkopen.

Hoewel ik de organisatie ‘La Esperanza Granada’ bewonder en een warm hart toedraag, zou er structureel toch heel wat kunnen veranderen. Helaas is het niet aan ons om onze Westerse normen op te leggen aan de leerkrachten hier. De lessen verlopen meestal erg rumoerig en chaotisch. De leerlingen komen en gaan wanneer het hen uitkomt, de leerkracht schrijft een tekst op het bord die de leerlingen vervolgens klakkeloos moeten kopiëren, van een leerproces is dus weinig sprake.

Om een passend voorbeeld te geven. Vorige week was de leerkracht van het vijfde leerjaar afwezig, dus vond de directrice er niks beters op dan de vijfdejaars les te laten volgen in het tweede leerjaar, omdat er toch niet zoveel kinderen in die klas zaten. Gevolg, ’s anderendaags waren er bijna geen leerlingen van het vijfde jaar.

Van de meeste leerkrachten moeten we ook niet te veel hulp verwachten, hoewel ik dat niet mag veralgemenen, want er zitten ook enkele pareltjes tussen. Meestal zetten ze de leerlingen aan het werk, en plamuren ze zich vervolgens vast op de stoel achter hun bureau.

Qua didactisch materiaal is het ook vaak huilen met de pet op. We zijn momenteel met 8 à 9 vrijwilligers in onze school, maar er zijn amper genoeg hulpmiddelen om met de kinderen aan de slag te gaan. Je kan van deze leerlingen niet verwachten dat ze écht schools zijn, want die houding hebben ze ook nooit aangeleerd gekregen. Droge theorie werkt dus averechts, want dan beginnen ze meestal te rebelleren. We proberen dus zoveel mogelijk didactische spelletjes te spelen, maar vaak is het improvisatie omdat iemand anders het nodige materiaal al heeft meegegraaid.

Gelukkig zijn er dagen zoals vandaag waarop ik met een glimlach door de stad wandel. In de voormiddag had ik het geluk om met Erick te werken, een geweldige jongen die echt wilt leren en alles doet wat je vraagt. In de namiddag kwam mijn klas niet opdagen, dus ging ik maar naar een andere klas om een leerling te helpen. Ik had de eer en het genoegen om Jose Luis onder mijn hoede te nemen. Voor de eerste keer voelde ik echt dat een leerling op amper 2,5 uur tijd heel wat had bijgeleerd, maar dat had vooral te maken met zijn leergierigheid. Heerlijk als zo’n kind je bedankt voor de leuke les en vraagt of hij morgen terug mag komen.

De kans zit er ook in dat ik één van de volgende weken overstap naar ‘Equipo de inglés’. Heel wat vrijwilligers keren de volgende dagen en weken terug naar hun vaderland of reizen verder door Latijns-Amerika. Daardoor ontstaat er een tekort aan kandidaten voor het ‘English Team’ en mag ik van de organisatie die leemte waarschijnlijk opvullen. Ik heb in ieder geval nog vier weken te gaan om zoveel mogelijk vooruitgang te boeken met mijn leerlingen! We blijven er honderd procent voor gaan!